Βρίσκεται μετά τα Τέμπη ανάμεσα στον Πυργετό και Ομόλιο (Λασποχώρι) χρονο-λογημένο από την οθωμανική επιγραφή του τού από Εγείρας έτους 1139, ήτοι 1726. Το ίδιο έτος 1726 αναφέρει και ο Ιωάννης Οικονόμου, που έγραφε στα 1817, προσθέτοντας ότι είχε «13 καμάρες» και ότι το έκτισε «με έξοδα του κάποιος Οσμάν πασιάς Λαρισσινός».
Ο αναφερόμενος αριθμός 13 τόξων είναι προβληματικός, γιατί είναι πιθανόν να συνυπολογίζει μεγάλες κανονικές καμάρες και μικρές των ανακουφιστικών ανοιγμάτων. Πειστικότερος πρέπει να είναι ως πιο εξειδικευμένος ο Άγγλος αρχαιολόγος Edward Dodwell που από αυτοψία του Ιουνίου 1806 γράφει για εννέα τόξα, κάτω από τα οποία κυλάει ο Πηνειός. Την ίδια εποχή πιστεύω ότι ο επίσης Άγγλος αρχαιολόγος William Gell επισκέπτεται την περιοχή που τοπογραφεί και τη γέφυρα που σχεδιάζει βλέποντάς την από την αρχαία ακρόπολη του Ομολίου μόνο με επτά ημικυκλικά τόξα, καθώς τα ακραία κρύβονται. Ώστε κάποιος αριθμός από την αναφορά του 1817 πρέπει να σχετίζεται με ανακουφιστικά τόξα.
Με βάση τις ίδιες σκέψεις θα ερμηνεύαμε και τη σημείωση του Ρήγα πάνω στη «Χάρτα» του για εικοσακάμαρο γεφύρι. Άραγε να δεχθούμε ότι αναφερόταν συλλήβδην στα τόξα (κανονικά και ανακουφιστικά) που αντιστοιχούσαν στην ευρύτερη πλημμυρική κοίτη του Πηνειού; Αλλά αυτό δεν γίνεται αποδεκτό γιατί σήμερα σε λίγο-πολύ διατηρούμενο μήκος γεφύρας περίπου 137 μ. καταγράφεται με ευχέρεια μια εικοσάδα ανοιγμάτων μικρών-μεγάλων, παλαιών και νεότερων• ο αριθμός αυτός υπολείπεται του αρχικού και πρέπει κατά πολύ να αυξηθεί, αφού παρακολουθούμε ί-χνη της γέφυρας σε μήκος τουλάχιστον 250 μ. Κατατίθεται δε ότι ο Άγγλος Edward Daniel Clarke την 24ην Δεκεμβρίου 1801 υπολόγισε το συνολικό μήκος της ¼ μιλίου (ήτοι περίπου 400 μ. . Σημειώνεται επ’ ευκαιρία ότι για την εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας, ακόμα και της διασταύρωσης αμαξών, η γέφυρα κάτω είχε πλάτος 5,00-5,20 μ,. το κατάστρωμά της ίσως θα ήταν κατά τι φαρδύτερο• ακόμα υπογραμμίζεται ότι το κατάστρωμα ήταν σταθερά οριζόντιο, προφανώς για την διευκόλυνση αμαξών των οποίων η διέλευση βεβαιώνεται ιστορικά.
Στο αριστερό (προς τον Πυργετό) τμήμα του γεφυριού μήκους περ. 85 μ., που είναι το παλαιότερο αφού έχει επιχωματωθεί από απροσδιόριστο χρόνο έως αυτήν την ίδια στάθμη των γύρω χωραφιών, διακρίνονται μερικά μονά τοξωτά ανοίγματα• ενώ τουλάχιστον σε δύο μεσόβαθρα στη σημερινή βαθεία κοίτη ανοίγεται τριάδα ανακουφιστικών τόξων, ενός μεγάλου κεντρικού δορυφορούμενου από δύο μικρότερα. Με βάση όλα τα παραπάνω δεδομένα και κάποια δόση φαντασίας εκπόνησα σχέδιο αναπαράστασης του «Πετρογ(κ)έφυρου» στα Τέμπη με εννέα κύρια τόξα, αλλά και άλλες όμοιες και παρόμοιες, όπως υποθέτω ότι θα εμφανιζόταν γύρω στα 1800.
Αργύρης Π.Π. Πετρονώτης,
– από το βιβλίο του “Πέτρινα γεφύρια στην Ελλάδα”, Κόνιτσα 2001, σ. 179-184.
- Πηγή: facebook - Σπύρος Μαντάς
- Ετικέτες: Ομόλιο, Πετρογέφυρο, Πυργετός, Τεμπών