Κρούσματα της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου εμφανίζονται σε πολλές χώρες παγκοσμίως, όπως και σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, σε ετήσια βάση, συνήθως κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από μολυσμένα πτηνά (ορισμένα είδη κυρίως άγριων πτηνών). Οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δε μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια ή σε άλλους ανθρώπους (με άμεση επαφή).

Η πλειονότητα των ατόμων που μολύνονται από τον ιό δεν αρρωσταίνουν καθόλου ή παρουσιάζουν μόνο ήπια νόσο, ενώ πολύ λίγα άτομα (< 1% όσων μολύνονται) εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το νευρικό σύστημα (κυρίως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα). Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) και άτομα με ανοσοκαταστολή/χρόνια υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά.

Ο Ιατρικός Σύλλογος Λάρισας συνιστά να λαμβάνετε μέτρα για να προφυλάσσεστε από τα κουνούπια, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο οποίος αναμένεται να επανακυκλοφορήσει και τη φετινή χρονιά.

Ιδιαίτερα όμως εφιστούμε την προσοχή στην προσωπική προστασία από τα κουνούπια, ως το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης, μετά τους αεροψεκασμούς, που γίνονται με ευθύνη των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών,

1.     Αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες) σε παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγούς τζακιών.

2.     Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων  (όπως σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών).

3.     Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα (αεροζόλ, ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, φιδάκια). Προσοχή στις οδηγίες χρήσης.

4.     Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών, καθόσον ο δροσερός αέρας μειώνει την δραστηριότητα των κουνουπιών.

5.     Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για φωτισμό εξωτερικών χώρων.

6.     Κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών.

7.     Το πότισμα να γίνεται τις πρωινές ώρες.

8.     Απομάκρυνση στάσιμου νερού (λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές).

9.     Ρούχα με μακριά μανίκια, παντελόνια και καπέλα.

10.  Εντομοαπωθητικά στο ακάλυπτο δέρμα.

Πώς διαλέγουν τα κουνούπια τα «θύματά» τους

Σε κάθε καλοκαιρινή παρέα, υπάρχει πάντα ο «ήρωας» (για τους… άλλους) που μαγνητίζει τα κουνούπια, ενώ οι υπόλοιποι απολαμβάνουν ήσυχοι τη βραδινή δροσιά. Οι πιο ισχυροί παράγοντες που προσελκύουν τα κουνούπια είναι η όραση και η μυρωδιά. Υπάρχουν όμως, και άλλοι συνδυαστικοί παράγοντες που έχει αποδειχθεί ότι μαγνητίζουν τα κουνούπια.

·       Τα ρούχα που φοράτε: Τα κουνούπια «βλέπουν» καλά – και ειδικά τις απογευματινές ώρες, εντοπίζουν τα σκούρα και έντονα χρώματα πιο εύκολα. Αν φοράτε μαύρα, μπλε ή κόκκινα, γίνεστε πιο ορατοί και, άρα, πιο προσβάσιμοι στόχοι.

·       Η ομάδα αίματος: για τα θηλυκά κουνούπια, το αίμα είναι το βασικό τους «καύσιμο» για την αναπαραγωγή. Οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι έχουν ομάδα αίματος Ο είναι οι πιο αγαπημένοι τους, με εκείνους της ομάδας Α να είναι οι λιγότερο δημοφιλείς.

·       Η αναπνοή: Το διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) που εκπνέουμε είναι βασικό σήμα εντοπισμού για τα κουνούπια – και μπορούν να το μυρίσουν από απόσταση 50 μέτρων. Οι μεγαλόσωμοι άνθρωποι ή όσοι κάνουν έντονη δραστηριότητα προσελκύουν περισσότερα έντομα.

·       Ο ιδρώτας και η θερμοκρασία: Το γαλακτικό οξύ, η αμμωνία και άλλες ουσίες του ιδρώτα λειτουργούν σαν… προσκλητήριο. Το ίδιο και η αυξημένη θερμοκρασία του σώματος – για παράδειγμα, μετά από γυμναστική ή λόγω φυσιολογικών παραγόντων.

·       Τα βακτήρια στο δέρμα: το μικροβίωμα του δέρματος διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και επηρεάζει τη φυσική μας οσμή. Σε κάποιες περιοχές, όπως οι αστράγαλοι και τα πόδια, συσσωρεύονται περισσότερα βακτήρια, κάτι που ίσως εξηγεί γιατί τα κουνούπια «χτυπούν» εκεί.

·       Η εγκυμοσύνη: οι έγκυες εκπνέουν περισσότερο CO₂ και έχουν υψηλότερη θερμοκρασία σώματος, ειδικά στην κοιλιά – δύο στοιχεία που κάνουν τις εγκύους πολύ πιο ελκυστικές για τα κουνούπια, όπως έχει καταδείξει και σχετική μελέτη.

·       Η κατανάλωση μπύρας: αν μετά από μία μπύρα παρατηρείτε περισσότερα κουνούπια γύρω σας, δεν είναι τυχαίο. Η αιθανόλη στον ιδρώτα και η αυξημένη θερμότητα του σώματος φαίνεται να τραβούν τα έντομα, αν και ο ακριβής μηχανισμός παραμένει υπό διερεύνηση